Niettemin, dien je een zorgvuldige keuze te maken voor een arts net als je in je land van herkomst zou doen. In België ben je niet verplicht om te registreren bij een huisarts, maar indien je behandelingskosten ondergaat zonder een verwijzing van je huisarts, kunnen deze misschien bij sommige verzekeringspakketten niet of tegen een lager tarief worden vergoed. Zelfs in systemen waar je wordt toegelaten om rechtstreeks afspraken of behandelingen te bespreken met specialisten, zul je bemerken dat een goede huisarts belangrijk is bij de begeleiding door het systeem en bij het helpen vinden van de juiste specialist of behandelingsfaciliteiten.
Artsen staan vernoemd in de Gouden Gids, maar je zult eerder een geschikte arts vinden die bij jou en je gezin past door aanbevelingen te vragen aan vrienden, buren en collega’s. Vele Belgische artsen spreken Engels of verstaan het op zijn minst redelijk goed, want vaak wordt voor medische opleidingen in de regio gebruik gemaakt van Engelstalige handboeken. Tevens worden periodes van de studie vaak in Engeland of in de Verenigde Staten voltooid. Je kunt een lijst met Engels sprekende artsen verkrijgen via je lokale Britse of Amerikaanse consulaat of ambassade of door contact op te nemen met emigrantenverenigingen.
Belgische artsen staan niet altijd open voor vragen of discussies over jouw behandeling of bezorgdheden, dus indien dit voor jou belangrijk is, kan het tijd vergen om een geschikte huisarts te vinden waarbij jij je comfortabel voelt. Het is normaal om een beginnende ‘vertrouwdheid’ afspraak te maken zodat je vast kunt stellen of zijn/haar ‘stijl’ van werken je bevalt. De kosten van dergelijke afspraken worden doorgaans door privé gezondheidsverzekeraars vergoed, op voorwaarde dat je niet iedere arts in de regio ontmoet voordat je een beslissing maakt! Er kunnen tevens beperkingen zijn bij het maken van je keuze betreffende een geschikte huisarts, afhankelijk van het systeem van ziektekostenverzekering waarbij je bent ingeschreven.
Zodra je een huisarts hebt gekozen, dien je navraag te doen over zijn kantooruren en of hij werkt via afspraken ( rendezvous/afspraak) of ‘inloop’ consulten of via een combinatie van beide (welke het meeste voorkomt). Naar de arts kunnen gaan indien je je niet goed voelt kan prettig zijn, alhoewel er een lange wachtrij kan zijn. Sommige artsen werken via een supermarkt stijl wachtsysteem waarbij je kunt wachten in de wachtruimte, zodat iedereen beurtelings wordt geholpen. Indien je de voorkeur geeft om een afspraak te maken met je huisarts, is het doorgaans mogelijk om dezelfde dag geholpen te worden. Het kan echter verscheidene dagen of weken duren om een specialist te zien, waarvan de meeste enkel op afspraak werken.
Artsen doen doorgaans aan huisbezoeken en sommige hebben zelfs de voorkeur om je op afspraak thuis te bezoeken in plaats van dat je ‘bacteriën’ deelt met andere mensen in de wachtkamer. Soms dien je gebeld te hebben voor een bepaalde tijd, bijvoorbeeld 9 uur ’s ochtends, om een plek in het huisbezoek schema te verkrijgen voor dezelfde dag. Tevens kunnen huisbezoeken (buiten noodgevallen) gelimiteerd zijn aan een bepaalde tijd. Vraag je nieuwe arts hoe zijn systeem werkt en wat zijn voorkeur is betreffende afspraken en huisbezoeken.
De meeste Belgische artsen werken alleen, zonder enig administratief of verplegend personeel om telefoongesprekken te behandelen of afspraken te maken. Dit betekent dat ze vaak telefoongesprekken hebben tijdens een consult, wat in het begin vrij ergerlijk kan zijn. Indien je een arts moet zien buiten kantooruren, in weekenden of tijdens vakantieperiodes, zal je huisarts een antwoordapparaat of opgenomen bericht hebben die je de naam en het telefoonnummer van een arts met wachtdienst ( médecin de garde or de nuit/wachtdienst) zal doorgeven.
De namen en telefoonnummers van artsen met wachtdienst worden soms vermeld in lokale kranten en buurtpublicaties, maar het is doorgaans beter je huisarts eerst te bellen. In vele gevallen zal de arts met wachtdienst toegang hebben tot de bestanden van je huisarts of zijn voorkeuren van behandelingen begrijpen.
Spreekuren van artsen zijn doorgaans voor consulten en algemene onderzoeken. Indien je voor een onderzoek moet uitkleden, is het onwaarschijnlijk dat je een gewaad of zelfs deken zal krijgen om jezelf te bedekken, dus kleed je gepast. (Voor sommige redenen, kunnen spreekuren koud zijn, dus het is verstandig om een los T-shirt of hemd te dragen die je over je schouders aan kunt houden.)
Indien de arts vaststelt dat je medicijnen, gespecialiseerd onderzoek of behandelingen zoals röntgenstraling nodig hebt, zal hij een voorschrift schrijven die je mee dient te nemen naar de desbetreffende faciliteit. De arts zal doorgaans de meest dichtstbijzijnde faciliteit adviseren of de meest prettige apotheker of kliniek, hoewel je in de meeste gevallen vrij bent te kiezen waar je naar toe wilt gaan.
De resultaten van het onderzoek of de behandeling zullen rechtstreeks naar je huisarts worden verzonden, hoewel je kunt vragen om een kopie toegestuurd te krijgen (ofwel bij de kliniek of bij je huisarts). Röntgenstraling, scans en mammogrammen worden doorgaans aan de patiënt gegeven met een brief bijgesloten waarin een beschrijving staat van de bevindingen. Je dient deze mee te nemen naar verdere bezoeken aan je huisarts en deze te bewaren bij je medische gegevens voor het geval je deze in de toekomst nodig hebt. Indien je arts je een injectie geeft vanuit zijn eigen opslag van vaccinaties, zul je een voorschrift krijgen om een vervanging voor de opslag van de arts aan te schaffen bij een lokale apotheker.
Het is doorgaans normaal in België om je arts direct te betalen voor zowel reguliere consulten en enkele diensten die je ontvangt. Artsen accepteren doorgaans enkel betalingen in contant geld of via cheque. Klinieken en apothekers kunnen creditcards accepteren, maar niet allen doen dit. Je zult een kwitantie ontvangen, welke tevens het formulier is dat voltooid moet worden om vergoeding aan te vragen. Indien je gedekt bent bij een privé verzekering, vooral emigrantendekking, zorg ervoor dat je weet welke formulieren en informatie je nodig hebt om vergoedingen terug te vragen. In vele gevallen dringen verzekeraars aan op gedetailleerde kwitanties waarop de verleende diensten vermeld staan of die een specifieke diagnose aantonen, welke niet vermeld hoeven te worden op standaard nationale gezondheidszorgformulieren.
In België hebben artsen minimaal zeven jaar scholing gehad, in het geval van een huisarts, en tot 12 jaar om een specialist te worden en vereist wordt dat ze jaarlijks bijkomende scholing ondergaan. Vele Belgische artsen hebben op zijn minst een deel van hun studie in het Engels gevolgd, dus een Engels sprekende arts vinden moet niet moeilijk zijn. Belgische artsen hebben de reputatie om de tijd te nemen voor hun patiënten om vragen te beantwoorden en behandelingen te bespreken, wat niet altijd het geval is in andere landen.
Onder het Belgische nationale gezondheidssysteem, kun je direct een afspraak maken met een specialist zonder dat een verwijzing van je gezinsarts vereist is, maar je huisarts is vaak de beste persoon die je kan adviseren bij het kiezen van een specialist.