Je aansprakelijkheid voor inkomstenbelasting in Portugal hangt af van het feit of je er officieel woont.
Volgens de Portugese wet word je officieel een fiscaal inwoner in Portugal als je er 183 dagen verblijft gedurende een kalenderjaar, ofwel continu of met een onderbreking, of als je accommodatie hebt in Portugal op 31 december kan er verondersteld worden dat je het wil gebruiken als je verblijfplaats.
Een familie wordt gezien als inwonend als de persoon die verantwoordelijk is voor de familie in Portugal verblijft. Echter, als een ander land een dubbel belastingsverbond heeft met Portugal, zal het regels bevatten die bepalen in welk land een individu bewoner is.
Houd in gedachten dat de 183-dagen regel ook van toepassing is op andere EU-landen, en vele landen limiteren bezoeken van niet-inwoners tot 182 dagen per jaar of een gemiddelde van 90 dagen per belastingsperiode over 4 jaar.
Als je inwoner bent in 2 landen tegelijk, kan je ‘belastingsthuis’ beslist worden volgens de regels die gelden bij de internationale verdragen. Volgens zulke verdragen word je als inwoner gezien in het land waar je een permanente woning hebt; als je in beide landen een permanente woning hebt, dan ben je inwoner in het land waar je persoonlijke en economische banden hechter zijn. Als je burgerschap niet volgens deze regels bepaald kan worden, ben je inwoner in het land waar je hoofdverblijfplaats is.
Als je deze hebt in beide of geen van de landen, wordt je verondersteld inwoner te zijn in het land waar je staatsburger bent. Ten laatste, als je een staatsburger bent in beide of geen van de landen, zullen de autoriteiten onderling beslissen in welk land je fiscaal inwoner bent.
Als je permanent in Portugal wil wonen, moet je de belastingsautoriteiten in je vorige land verwittigen. Het is mogelijk dat je een belastingsterugbetaling krijgt als je vertrekt tijdens het belastingsjaar, wat het meestal noodzakelijk maakt om een belastingsformulier in te vullen. De autoriteiten kunnen bewijs vragen dat je het land verlaat, bijvoorbeeld een bewijs dat je een eigendom daar gekocht of gehuurd hebt. Als je naar Portugal gaat om er een job te beginnen of een zaak te starten, moet je registreren bij de lokale belastingsautoriteiten (finanças) kort na je aankomst.
Portugese inwoners worden belast op hun wereldwijd inkomen, dat onderhevig is aan enkele uitzonderingen op het verdrag, terwijl niet-inwoners enkel belast worden op hun inkomen in Portugal. Burgers van de meeste landen moeten geen belastingen betalen in hun thuisland wanneer ze een bepaalde periode in het buitenland spenderen (bijvoorbeeld 1 jaar).
Portugal heeft verdragen van dubbele belasting met velen laden, ontworpen om ervoor te zorgen dat inkomen dat reeds in een bepaald land belast is, niet opnieuw belast wordt in een ander land. Het verdrag geeft recht op belastingskrediet of –vrijstelling op bepaalde inkomens, ofwel in het thuisland ofwel in het land waar het inkomen verdiend wordt.
Portugal heeft deze verdragen met ongeveer 40 landen, waaronder alle EU-landen plus Brazilië, Bulgarije, Canada, China, Cuba, Tsjechië, Hongarije, India, Korea, Mexico, Marokko, Mozambique, Noorwegen, Pakistan, Polen, Roemenië, Rusland, Singapore, Zwitserland, Tunesië, Oekraïne, de VSA en Venezuela. Waar toepasbaar, gaat het verdrag voor op binnenlandse wetgeving.
Zelfs als er geen dubbele belasting overeenkomst is tussen Portugal en een ander land, kan je nog steeds vrijstelling van belasting krijgen. Dan wordt de vrijstelling gegeven door onmiddellijke aftrekking van alle belastingen die in het buitenland betaald zijn of door een ‘buitenlandse compensatie’ formule.
Houd er rekening mee dat als je belasting in een ander land lager is dan in Portugal, je bij de Portugese autoriteiten het verschil moet betalen. Als je twijfelt over je aansprakelijkheid in je thuisland contacteer je best een dichtstbijzijnde ambassade of consulaat in Portugal.
De VSA is het enige land dat zijn niet-inwoners belast op inkomen gegenereerd in het buitenland. (Burgers van de VSA kunnen een brochure aanvragen bij het Amerikaanse consulaat, Tax Guide for Americans Abroad).